Niedosłuch odbiorczy i jego przyczyny

Niedosłuch to zaburzenie odbioru dźwięków otoczenia na skutek wad w funkcjonowania narządu słuchu lub ośrodków słuchowych w mózgu. Uszkodzenie może mieć miejsce na różnych odcinkach drogi słuchowej. Począwszy od ucha zewnętrznego, w tym błony bębenkowej, poprzez ucho środkowe (m.in. kosteczki słuchowe), aż po ucho wewnętrzne lub wyższe piętra drogi słuchowej.

Czym jest niedosłuch odbiorczy?

Każde z tych uszkodzeń tworzy oddzielną jednostkę chorobową :

Zastanawiasz się czym się objawia niedosłuch? Przeczytaj tekst „Słyszę, ale nie rozumiem”- pierwsze objawy niedosłuchu

Co to niedosłuch przewodzeniowy?

Niedosłuch przewodzeniowy charakteryzuje się uszkodzeniem lub blokadą drogi słuchowej w uchu zewnętrznym lub środkowym. Cechą typową dla tego niedosłuchu jest obniżenie progu słyszenia w paśmie niskich częstotliwości, a także występująca rezerwa ślimakowa. Warto pamiętać, że niedosłuchy przewodzeniowe, w większości przypadków, są niedosłuchami odwracalnymi (po leczeniu farmakologicznym lub zabiegach otolaryngologicznych).

Co to niedosłuch odbiorczy?

Charakteryzuje się uszkodzeniem komórek słuchowych w uchu wewnętrznym (w ślimaku). Niedosłuch ten jest najczęściej występującym typem niedosłuchu u osób starszych. Odznacza się obniżenie progu słyszenia w paśmie wysokich częstotliwości, co powoduje w konsekwencji narastające problemy ze zrozumieniem mowy (zwłaszcza w warunkach hałasu lub rozmowy wielu osób jednocześnie).

Należy zwrócić uwagę, że zarówno niedosłuch przewodzeniowy jak i odbiorczy (ślimakowy) z powodzeniem może być kompensowany przez aparaty słuchowe, co przywraca prawidłowe odbieranie dźwięków otoczenia a w szczególności mowy ludzkiej.

Jaki jest podział ze względu na głębokość ubytku słuchu?

Zgodnie z klasyfikacją BIAP (Międzynarodowego Biura Audiofonologii) wyróżnia się cztery stopnie niedosłuchu:

Niedosłuch stopnia lekkiego - 20dB-40dB

Osoba niedosłysząca może mieć trudności w identyfikacji akustycznej niektórych głosek, ze skutecznym słuchaniem dźwięków w hałasie lub z dużej odległości. Osoba taka najczęściej nie wymaga interwencji medycznych, może korzystać z telefonu. Niektóre z osób z uszkodzeniem słuchu w stopniu lekkim korzystają z aparatów słuchowych.

Niedosłuch stopnia umiarkowanego - 40dB-70dB

Osoba z wadą słuchu o tym stopniu słyszy i rozumie mowę tylko w korzystnych warunkach akustycznych, korzysta z aparatów słuchowych i innych pomocy technicznych. Mowa osoby (dziecka) z uszkodzonym słuchem w stopniu umiarkowanym rozwija się w sposób spontaniczny, ale często jest zniekształcona w wyniku nieprawidłowej identyfikacji dźwięków drogą słuchową i ich nieprawidłowego naśladowania.

Niedosłuch stopnia znacznego - 70dB- 90dB

Osoba z wadą słuchu nie słyszy i nie identyfikuje wszystkich dźwięków mowy nawet z pomocą aparatu słuchowego, dlatego w odbiorze mowy posługuje się wzrokiem i odczytuje mowę z ust. Mowa osoby z uszkodzonym od urodzenia słuchem w stopniu znacznym nie rozwija się naturalnie i spontanicznie.

Niedosłuch stopnia głębokiego - powyżej 90 dB

Osoba od urodzenia nie rozumie mowy dźwiękowej nawet za pomocą aparatów słuchowych. Osoba z uszkodzeniem słuchu w tym stopniu najczęściej odczytuje mowę z ust.

Jakie są przyczyny niedosłuchu?

Najczęściej trudno jest jednoznacznie ustalić główny powód niedosłyszenia. Schorzenia mogą się na siebie nakładać, a niedosłuch jest sumą kilku chorób. Jeśli jednak wiemy, że pogorszenie słyszalności nastąpiło po konkretnym zdarzeniu np. po przebytym przewlekłym zapaleniu ucha, to jest to prawdopodobnie główna przyczyna. Natomiast jeśli w ostatnim czasie przed chorobą słuch nie był badany, nie mamy pewności czy przed chorobą słyszenie było w zupełnej normie. Dlatego tak ważne jest profilaktyczne badanie słuchu i konsultacja protetyka słuchu.

Wymieniając przyczyny niedosłuchu jako najczęstszą należy wskazać starzenie się narządu słuchu, jak również długotrwałe przebywanie lub praca w głośnym środowisku, co skutkuje uszkodzeniem słuchu na tle hałasowym. W tym przypadku bardzo ważna jest ochrona słuchu. Aby zapobiec uszkodzeniom należy stosować indywidualne ochronniki słuchu, stworzone na miarę ucha ich właściciela.

Przyczyny niedosłuchu przewodzeniowego

zatkanie przewodu słuchowego (najczęściej poprzez woskowinę lub ciało obce).
uszkodzenie, naruszenie błony bębenkowej.
choroba struktur błony bębenkowej (np. perlak).
niedrożność, dysfunkcja trąbki słuchowej.
powiększony III migdał (ucisk).
nowotwory przewodu słuchowego, ucha środkowego, nosogardła.

Przyczyny niedosłuchu odbiorczego

wady wrodzone ślimaka
zapalenie ucha wewnętrznego
uraz akustyczny
leki ototoksyczne (uszkadzające słuch)
zaburzenia ukrwienia ucha wewnętrznego (nagła głuchota)
infekcje wirusowe: (świnka, odra)
choroba Meniere’a
postać ślimakowa otosklerozy
złamanie kości skroniowej
choroby o podłożu metabolicznym (hiperlipidemia, cukrzyca, niewydolność nerek)
niedosłuch starczy (presbyacusis)
uszkodzenie ucha wewnętrznego po radioterapii
zatrucia substancjami chemicznymi
tlenek węgla, metale ciężkie, rozpuszczalniki, pestycydy
choroby o podłożu autoimmunologicznym
ekspozycja na hałas
radioterapia

Wiek a częstość występowania niedosłuchu

Ryzyko powstawania niedosłuchu rośnie wraz z wiekiem i ilością przebytych chorób, dlatego zarówno wśród dzieci jak i osób w podeszłym wieku należy dość często badać słuch profilaktycznie. Szczególną uwagę należy poświęcić dzieciom, które po raz pierwszy w życiu poddane są badaniu tuż po urodzeniu. Jeśli wszystko jest dobrze raczej nie wracamy do tych badań. Jednak po drodze przez następne kilka lat, aż do wieku szkolnego dzieci narażone są na liczne choroby również związane z uszami. Dlatego należy badać słuch dzieci każdorazowo po przebytej infekcji obejmującej również chorobę uszu.

Jeżeli zastanawiasz się nad wizytą u specjalisty – przeczytaj najpierw ten tekst: Kiedy badać słuch oraz Rodzaje badań słuchu

Częstość występowania niedosłuchu

Noworodki 2-3%
Dzieci do 18 roku życia 5,00%
Dorośli między 19-44 rok życia 4,5-5%
Dorośli między 45-64 rok życia 14,00%
Osoby starsze miedzy 65-74 rok życia 23,00%
Osoby w podeszłym wieku powyżej 75 roku życia 35,00%

Inni czytali również

Share with friends