Badanie odruchów strzemiączkowych – jedno z trzech badań w audiometrii impedancyjnej.
Odruchy strzemiączkowe pełnią istotną rolę w życiu codziennym każdej osoby sferze ochrony słuchu przed niespodziewanym nagłym dźwiękiem. Ich właściwość jest wykorzystywana również w diagnostyce niedosłuchów. W jaki sposób? Co to są odruchy strzemiączkowe? Do czego właściwie służą? Na wszystkie pytania odpowiemy w poniższym artykule.
Spis treści
Co to są odruchy strzemiączkowe?
Odruch strzemiączkowy jest odruchem sonomotorycznego, który powstaje w mięśniach poprzecznie prążkowanych po podaniu bardzo głośnego dźwięku. Jest to odruch obustronny tzn. że wystarczy pobudzić jedno ucho dźwiękiem o silnym natężeniu, aby wywołać odruch strzemiączkowy w obu uszach.
Jak działa odruch strzemiączkowy?
Odruch strzemiączkowego obejmuje: nerw słuchowy, jądra ślimakowe, zespół oliwki górnej i jądra motoryczne nerwu twarzowego. Po podaniu dźwięku o wysokiej głośności wystąpi skurcz mięśnia strzemiączkowego. W czasie trwania bodźca zostanie usztywniony łańcuch kosteczek co powoduje zmniejszenie podatności ucha środkowego.
Dlaczego występują odruchy strzemiączkowe?
Odruchy strzemiączkowe są odruchami obronnymi przed dźwiękami o zbyt dużym natężeniu. Mają na celu ochronę narządu Cortiego przed uszkodzeniem spowodowanym zbyt dużą energią fali akustycznej.
Skurcz mięśni wewnątrzusznych i usztywnienie łańcucha kosteczek, powoduje osłabienie bodźca o około 10 dB.
Niestety odruch strzemiączkowy nie chroni w pełni przed uszkodzeniem, ponieważ działa z opóźnieniem.
Niestety odruch strzemiączkowy nie chroni w pełni przed uszkodzeniem, ponieważ działa z opóźnieniem.
Do czego służy badanie odruchów strzemiączkowych?
Celem badania odruchu z mięśnia strzemiączkowego jest sprawdzenie, czy odruch występuje oraz wyznaczenie progu odruchu, czyli najniższego natężenia bodźca, który wywoła odruch.
Próg odruchów z mięśnia strzemiączkowego jest jednym z kilku kroków do określenia dynamiki słyszenia – przed wykonaniem badania UCL (progu dyskomfortu u pacjenta) w audiometrii tonalnej.
Badanie odruchu z mięśnia strzemiączkowego w zestawieniu z audiogramem dostarcza cennych informacji nie tylko o uchu środkowym, ale również o stanie ślimaka, nerwu słuchowego i twarzowego.
Wykorzystywane jest również do różnicowania niedosłuchu odbioreczego pochodzenia pozaślimakowego lub ślimakowego.
Próg odruchów z mięśnia strzemiączkowego jest jednym z kilku kroków do określenia dynamiki słyszenia – przed wykonaniem badania UCL (progu dyskomfortu u pacjenta) w audiometrii tonalnej.
Badanie odruchu z mięśnia strzemiączkowego w zestawieniu z audiogramem dostarcza cennych informacji nie tylko o uchu środkowym, ale również o stanie ślimaka, nerwu słuchowego i twarzowego.
Wykorzystywane jest również do różnicowania niedosłuchu odbioreczego pochodzenia pozaślimakowego lub ślimakowego.
Na czym polega badanie odruchów strzemiączkowych?
Do ucha będą podawane dźwięki o różnych częstotliwościach i stosunkowo dużych natężeniach.
Odruchy strzemiaczkowe są rejestrowane na dwa sposoby: ipsi- i kontralateralnie. W rejestracji ipsilateralnej bodziec dźwiękowy wywołujący odruch podawany jest z miniaturowej słuchawki umieszczonej w sondzie pomiarowej, z kolei przy rejestracji kontralateralnej ze słuchawki znajdującej się na uchu przeciwnym. Badanie to wykonuje się standardowo dla tonów o czasie trwania od 0,5 do 1 s i częstotliwościach 500, 1000, 2000 i 4000 Hz, rzadziej dla szumu szerokopasmowego. Próg odruchu dla tonów zawiera się w granicach od 80 do 110 dB HL.
Badanie przeprowadzone jest automatycznie i rozpoczyna się od poziomu np. 70 dB HL. Urządzenie automatycznie zwiększa natężenie tonu i rozpoznaje obecność odruchu strzemiączkowego.
Wartości progu odruchu nanosi się na audiogram tego ucha, które było stymulowane i porównuje się z progiem słyszenia.
Odruchy strzemiaczkowe są rejestrowane na dwa sposoby: ipsi- i kontralateralnie. W rejestracji ipsilateralnej bodziec dźwiękowy wywołujący odruch podawany jest z miniaturowej słuchawki umieszczonej w sondzie pomiarowej, z kolei przy rejestracji kontralateralnej ze słuchawki znajdującej się na uchu przeciwnym. Badanie to wykonuje się standardowo dla tonów o czasie trwania od 0,5 do 1 s i częstotliwościach 500, 1000, 2000 i 4000 Hz, rzadziej dla szumu szerokopasmowego. Próg odruchu dla tonów zawiera się w granicach od 80 do 110 dB HL.
Badanie przeprowadzone jest automatycznie i rozpoczyna się od poziomu np. 70 dB HL. Urządzenie automatycznie zwiększa natężenie tonu i rozpoznaje obecność odruchu strzemiączkowego.
Wartości progu odruchu nanosi się na audiogram tego ucha, które było stymulowane i porównuje się z progiem słyszenia.
Badanie odruchów strzemiączkowych, a typ niedosłuchu.
W niedosłuchu przewodzeniowym dynamika słyszenia jest zachowana, a tym samym odruchy z mięśnia strzemiączkowego.
Wyjątek stanowi sytuacja, w której mamy do czynienia z otosklerozą lub występuje duża ilość płynu spodowowana wysiękowym zapaleniu ucha środkowego. W tych przypadkach odruchu z mięśnia strzemiączkowego nie będzie.
W przypadku niedosłuchu mieszanego obecność odruchów z mięśnia strzemiączkowego uzależniona jest od wielkości komponenty odbiorczej tego niedosłuchu. Z kolei ze względu na stopień niedosłuchu mieszanego należy spodziewać się, że: Niedosłuchu mieszanego stopnia umiarkowanego odruchy z mięśnia strzemiączkowego mogą być nieobecne. Niedosłuchu mieszanego stopnia znacznego i głębokiego odruchy nie wystąpią.
W niedosłuchu typu odbiorczego – odruchy z mięśnia strzemiączkowego pomagają w diagnostyce niedosłuchów ślimakowych i pozaślimakowych:
Niedosłuch typu odbiorczego ślimakowego, którego cechą jest objaw wyrównania głośności (OWG+), czyli zawężona dynamika słyszenia, próg odruchów będzie możliwy do wykrycia dla niedosłuchów stopnia znacznego, ale dla głębokich niedosłuchów już nie.
W przypadku niedosłuchów odbiorczych pozaślimakowych, gdzie dynamika słuchu jest prawidłowa, i nie ma objawu wyrównania głośności (OWG-) odruchy ślimakowego nie są rejestrowane. Cecha ta jest wykorzystywana w diagnostyce niedosłuchów o lokalizacji w wyższych piętrach drogi słuchowej.
W przypadku niedosłuchu mieszanego obecność odruchów z mięśnia strzemiączkowego uzależniona jest od wielkości komponenty odbiorczej tego niedosłuchu. Z kolei ze względu na stopień niedosłuchu mieszanego należy spodziewać się, że: Niedosłuchu mieszanego stopnia umiarkowanego odruchy z mięśnia strzemiączkowego mogą być nieobecne. Niedosłuchu mieszanego stopnia znacznego i głębokiego odruchy nie wystąpią.
W niedosłuchu typu odbiorczego – odruchy z mięśnia strzemiączkowego pomagają w diagnostyce niedosłuchów ślimakowych i pozaślimakowych:
Niedosłuch typu odbiorczego ślimakowego, którego cechą jest objaw wyrównania głośności (OWG+), czyli zawężona dynamika słyszenia, próg odruchów będzie możliwy do wykrycia dla niedosłuchów stopnia znacznego, ale dla głębokich niedosłuchów już nie.
W przypadku niedosłuchów odbiorczych pozaślimakowych, gdzie dynamika słuchu jest prawidłowa, i nie ma objawu wyrównania głośności (OWG-) odruchy ślimakowego nie są rejestrowane. Cecha ta jest wykorzystywana w diagnostyce niedosłuchów o lokalizacji w wyższych piętrach drogi słuchowej.
U kogo przeprowadza się badanie odruchów strzemiączkowych?
Badanie odruchów strzemiączkowych przeprowadzane jest zarówno u noworodków jak i osób dorosłych. Nie ma ograniczenia wiekowego.
Inni czytali również
Share with friends
